GSS(Genel Sağlık Sigortası) kanununa göre herhangi bir sigortalı işte çalışmayanlar genel sağlık sigortası primi ödeyeceklermi yoksa onların yerine devlet mi ödeme yapacak bunun belirlenmesi için gelir testi yaptırmaları gerekiyor.
Sigortalı işte çalışmayan 18 yaş üstü herkesin GSS kapsamında yaptırmak zorunda olduğu gelir testinde gelir testine giren kişinin yaşadığı hanedeki eş, evli olmayan çocuk, büyükanne ve büyükbabanın gelirlerinin toplamı dikkate alınır. Yani, gelir testine giren kişinin sadece kendi geliri değil, yaşadığı hanedeki bu kişilerin gelirlerinin toplamı dikkate alınır ve gelir belirlenir. Gelir miktarı da hane içerisinde yaşayan kişi sayısına bölünerek hanedeki kişi başına düşen gelir tespit edilir.
Bu testin amacı, hane halkında kişi başına düşen gelirin tespiti olduğu için; aile bireylerinin harcamaları, taşınır ve taşınmaz malları dikkate alınır. Test, aşağıdaki tespitlerin toplanmasıyla sonuca bağlanır. Ailenin gelirleri şunlardır:
– Ailenin tespit edilen aylık geliri
– Aile kendi evinde ya da kira ödemeden bir başkasının evinde oturuyorsa, evin rayiç bedelinin 240’ta biri.
– Ailenin oturmadığı başka konutu varsa bunların da 240’ta biri.
– Aile bu konutu kiraya vermişse, kira bedeli.
– Dükkanlar için rayiç bedelin 240’ta biri.
– Arazi ve tarlaların rayiç bedelinin 240’ta biri.
– Binek otomobil ya da ticari amaçlı binek araç için rayiç bedelinin 120’de biri.
– Büyükbaş ya da küçükbaş hayvanlar varsa, ilçe ya da il Tarım Müdürlüklerince bunlar için tespit edilen aylık gelir.
– Bankadaki mevduat hesapları için aylık faiz getirisinin iki katı tutar.
– Sürekli olarak alınan burs, yardım gibi ödemelerin aylık ortalaması.
– Diğer tüm gelirlerin aylık ortalaması.
Aşağıdakiler ise harcamalar olarak kabul edilir:
– Giyim, gıda, sigara, yiyecek, kira, eğitim, sağlık ve ulaşım gibi tüm giderlerin aylık ortalaması.
Şimdi kanundaki bu maddelere göre Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarında yapılan gelir testine göre diyelim ki ailenizden ayrı bir şekilde ayrı bir şehirde ayrı bir ikamette bulunuryorsunuz ve bir şekilde işşiz kaldınız ve gelir testi yaptırmanız gerekti.
Buna göre daha önce çalışırken bankadan aldığınız kredi kartınız yada kartlarınıza borçlanarak ev kiranızı öderseniz, aç karnınızı doyurursanız, toplu taşımaya binerseniz, bağımlı yada tiryaki olduğunuz için sigara alıp içerseniz bu borçlanmalarınızı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarında gelir testi formuna da yazarsanız hapı yuttunuz demektir. Devlet sizi zengin sanar ve üst sınır yada bir altından gss primi ödemeniz gerektiğini söyler ve siz bu dönemde acil servis de dahil olmak üzere hiç bir şekilde sağlık kuruluşundan faydalanmasanız bile devlet sizi gss prim borcu yükümlülüğüne sokar. Yani zaten mecburen borçlanıyorsunuzdur devlette sizin borç yükünüzü artırmak için elinden geleni yapar maalesef.
Burada tek yaşayan kişi başka şehirde yaşayan ailesinin gelirleri yada yükarı da sayılan maddelerdeki varlıklardan oluşan varsa bir gelire ortak ediyorsa devlet diyorki sana madem ailesiniz paranız yoksa da evinizi satın,arabanız varsa arabanızı satın, tarla arsa ne varsa satın bana GSS primi ödeyin diyor. Madem ailenin her şeyi gelir testine göre ortaya konuyor o zaman vatandaş olarak şöyle deme hakkımızda olur; benim ailemde sigortalı yada emekli olan ebeveyn var onların sigortasında yararlandır beni(ki daha önceden öyle idi),SGK bütçesi bu yükü karşılamaz diyecekse devlet o zaman sigorta primi ödememek yada az ödemek için yapılan dalavereleri(özellikle iflas-tafsiye süreçlerini) tespit edip engellesin, yada sgk bütçesinin çar çur edilmesine engel olacak çözümler bulsun emin olsun o zaman vatandaşını yasaları ile zor durumda bırakmaz devlet.
Yada tek başına yaşayan vatandaşına diyorsaki devlet madem iş bulana kadar borçlanarak yaşıyorsun(sokakta kalmamak için kiranı ödüyorsun, aç kalmamak için yiyecek alıyorsun) o zaman borcuna biraz borçta ben katayım mı diyor, borç da olsa bunları yapıyorsan ben bunu gelir kabul eder seni borçlandırırım mı diyor.
Her iki durumda da zaten zor durumda olan vatandaşını daha da borçlandırarak devlet adaletsizlik, haksızlık yapıyor ve vatandaşını mağdur ederek devlet ile vatandaşın arasında ki güveni zayıflatıyor. Ama ikincisi durumunda vatandaşa şöyle bir şey söyleme hakkı doğuyor bence, Ey devletim madem benim borçlanarak yaşamamı gelir kabul ediyorsun benim kredi kartları borcu şu kadar oldu bunları öde bir zahmet der.
Demem o ki GSS yasası ve onunla gelen gelir testi uygulaması ile devlet eliyle yasal olarak vatandaşına adaletsiz ve haksız davranarak zulm ediyor ve devletine olan güven ve bağı zayıflatıyor.